Bugünkü (17 Mart) Resmi Gazete’de yayımlanan genelge, sandık konseylerinin oluşumu ile vazife ve yetkilerini, yapacakları iş ve süreçleri, oy verme halini, şikayet ve itirazlar ile ilgili temel ve yöntemleri düzenliyor. En çok merak edilen bahislerden biri de oy pusulalarının hangi durumlarda geçersiz sayılacağı.
TERCİH Mİ EVET Mİ?
Sandık kurulu, oy verme günü olan 14 Mayıs’ta, oy verme saatinden en az bir saat evvel sandık başında toplanacak.
Bir seçmen, tıpkı seçim tipi için birden fazla oy kullanamayacak. Sandık kurulu önüne alınan seçmen, oyunu kullanmadan evvel kimlik dokümanını ve varsa seçmen bilgi kağıdını lidere verecek.
Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden evvel, birleşik oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak yahut bağımsız aday için ayrılan kısımdan dışarı taşırmamak suretiyle “TERCİH” yahut “EVET” mührünü basması, “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında rastgele bir yerine imza atmaması yahut işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir formda katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması gerektiği belirtilecek.
Birleşik oy pusulasından öbür zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde kullandığı oyun geçersiz olacağı, seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra kusur yahut diğer bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği de açıklanacak.
Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulaları tıpkı zarfa konulacak.
HANGİ ZARFLAR GEÇERSİZ?
Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı bulunmayan kağıttan imal edilmiş, YSK amblemi, ilçe seçim kurulu mührü, sandık konseyi mührü yer almayan, tamamı yırtılmış, ilçe seçim kurulu ve sandık heyeti mührü dışında rastgele bir mühür, imza, yazı, parmak izi yahut rastgele bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılacak.
Önce cumhurbaşkanı seçimine ilişkin oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Lider, oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği şekilde okuyacak.
Milletvekili seçimi için ittifak alanı içerisinde, “EVET” mührünün, bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı kısmına, ittifak unvanı kısmına taşacak halde bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek.
Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine “EVET” yahut “TERCİH” mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa sayılar birden başlamak üzere, sırasına nazaran çizilerek başka ayrı işaretlenecek.
GEÇERLİ OLMAYAN OY PUSULALARI
Oy pusulaları şu durumlarda geçerli olmayacak:
– Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı ve sandık kurulu mührü bulunmaması,
– Hiçbir yerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılmaması,
– Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, birebir ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alanlara “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılması,
– Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, birebir ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alana taşmış “TERCİH” yahut “EVET” mührü bulunması,
– Sandığın ilişkin olduğu seçim etrafından öbür bir seçim etrafı için düzenlenmiş olan, bütünlüğü bozulacak biçimde yırtılması yahut koparılması,
– Üzerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında yahut yerine rastgele bir özel işaret, bir isim, imza kaşesi, mühür yahut parmak izi basılması,
– Üzerinde yer alan cumhurbaşkanı adaylarına, siyasi partilere, ittifaklara yahut bağımsız adaylara ilişkin kısımların bariz bir biçimde ve özel olarak karalanması, çizilmesi yahut işaretlenmesi,
– Üzerindeki matbu yazıların ve hallerin dışında yazılar, harfler yahut sayılar yazılması, formlar çizilmesi.
YSK genelgesinde, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar da şöyle belirlendi:
– Zarfların açılması yahut oyların okunması sırasında yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması,
– Rastgele bir halde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak maksadıyla yapıldığının anlaşılamaması,
– Katlanarak zarfa konulması sebebiyle “TERCİH” yahut “EVET” mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının başka kısımlarına geçmesi,
– Bir cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak alanı yahut bağımsız aday alanına basılan mührün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması,
– Öteki bir cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak alanı yahut bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak alanı yahut bağımsız aday alanına birden çok “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılması,
– Yetkili seçim şuraları tarafından gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının gerisinin, sandık şuralarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması.
Bu ortada zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim çeşidine ilişkin olanın geçersiz olması, oburunun geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.